PZL TS-11 Iskra - samolot szkolno-treningowy, produkowany przez WSK "PZL Mielec" (obecnie Polskie Zakłady Lotnicze Sp. z o.o. w Mielcu), zaprojektowany przez zespół pod kierunkiem Tadeusza Sołtyka (stąd oznaczenie TS). Pierwsza polska konstrukcja lotnicza napędzana silnikiem odrzutowym.
W samolotach produkowanych w latach 1967-1969 montowano silniki SO-1 o ciągu 9,80 kN (1000 kG). Od 1969 montowano SO-3 o przedłużonym resursie, później zmienione na silniki SO-3W o ciągu 10,80 kN (1100 kG). We wcześniejszych modelach wymieniano silniki na nowsze. W późniejszym okresie, wobec problemów z wprowadzeniem następcy Iskry - samolotu I-22 Iryda, rozważano zastosowanie w używanych maszynach nowych silników K-15 Kaszub.
W przedniej części kadłuba seryjnie montowano jedno działko NS-23 (115P) kal. 23 mm z możliwością wymiany na działko NR-23 (150P).
4 węzły na podwieszane uzbrojenie - max. 4 x 100 kg bomb lub zasobniki z karabinami maszynowymi (Zeus-1) oraz uniwersalne zasobniki niekierowanych pocisków rakietowych klasy "powietrze-ziemia" Mars-4, lub zasobniki ZR-8 z bombami odłamkowymi.
Polskie Lotnictwo Wojskowe używa samolotów TS-11 od 1962 po dzień dzisiejszy. W 1975 r. Indyjskie Siły Powietrzne zamówiły 50 samolotów TS-11 Iskra (wycofane ze służby 16 grudnia 2004). Produkcję zakończono w 1987 roku.
Fotele zamontowane w tych samolotach są konstrukcji powojennej. Brak foteli typu zero-zero oraz problemy z systemem antyoblodzeniowym spowodowały śmierć wielu pilotów, przez co samoloty straciły swoją pozycję w wojsku polskim jako samoloty szkoleniowe i są wycofywane z eksploatacji.
Obecnie duża część tych samolotów jest wystawiona na sprzedaż przez Agencję Mienia Wojskowego.
W Polsce są dwa prywatne samoloty TS-11 Iskra. Egzemplarz o numerze fabrycznym 1H0806 i numerach rejestracyjnych SP-YIR zarejestrowany jest w kategorii samolotów specjalnych. Drugi, o numerze fabrycznym 1H0812, w wersji bis B znajduje się w Zabrzu, w kolekcji Grupy Śląsk.
TS-11 Iskra SP-YIR. Wyprodukowana na początku lat 70. w zakładach PZL Mielec maszyna przez szereg lat służyła jako samolot treningowy w Siłach Powietrznych RP. Wojskową służbę zakończyła w 2001 roku, a w kolejnym została wykupiona z Agencji Mienia Wojskowego przez pilota Jurgisa Redutko, z zamiarem przywrócenia jej do stanu lotnego i wcielenia do lotnictwa cywilnego. Po uzyskaniu wszystkich pozwoleń na zrealizowanie tej wizji rozpoczął się żmudny proces odbudowy Iskry, który trwał trzy lata. Tylko dzięki wytrwałości nowego właściciela byłej wojskowej maszyny doszło w końcu do jej pierwszego lotu próbnego, który miał miejsce w październiku 2006 roku na lotnisku w Modlinie.
1.
2.
3.
4.
5.
Pozdrowerek 4ALL